AKTIVNOSTI NASILNI EKSTREMIZAM I RADIKALIZAM

Međusektorski pristup u borbi protiv nasilnog desničarskog ekstremizma

doc. dr. Safet Mušić

U organizaciji RAN EU (Radicalisation Awareness Network – Mreža svjesnosti o radikalizaciji) održan je međusektorski događaj pod nazivom: RAN Western Balkan cross cutting event on ‘Violent Right Wing Extremism (VRWE)’ 28-29 juna 2022. godine. u Skopju, Sjeverna Makedonija. Događaj je okupio stručnjake/praktičare iz država Jugoistočne Evrope (države Zapadnog Balkana kao i Bugarske, Hrvatske i Grčke). Ispred Centra za društvena istraživanja Global Analitika iz Sarajeva događaju je prisustvovao doc.dr.Safet Mušić, stručnjak za sigurnosna pitanja. 

Prema mišljenju organizatora i na osnovu istraživanja koja je podržala EU, kao i istraživanja koje je realizovao tim RUSI, Zapadni Balkan (ZB) se susreće sa novim izazovom, a to je nasilni desničarski ekstremizam. Sve države Zapadnog Balkana su pogođene ovim fenomenom, a postoje mnoge sličnosti u istoriji, načinu ispoljavanja kao i u trendovima desničarskog ekstremizma u državama Zapadnog Balkana i državama Jugoistočne Evrope. Posljednjih godina pažnja u domenu aktivnosti P/CVE na Zapadnom Balkanu (ZB) bila je fokusirana skoro isključivo na religijski motivisani ekstremizam. Međutim, u regionu, kao i u ostatku Evrope, u porastu su drugi oblici ekstremizma, a (nasilni) desničarski ekstremizam (VRWE) postaje dominantan problem. Povezan sa dugom istorijom nasilja ukorjenjenog u etnonacionalističkim sukobima, desničarski ekstremizam se može javiti u različitim oblicima, uključujući polarizaciju i zločine iz mržnje.

Etnonacionalizam, kao i diskriminacija, uključujući segregaciju u društvenom i obrazovnom okruženju, i dalje podstiče obrasce socijalnog isključivanja i radikalizacije, koji se manifestuju na različite načine širom regiona. I to naročito kao odgovor na tekuće društvene debate o migracijama koje pogađaju region baš kao i ostatak Evrope. 

VRWE postepeno postaje predmet napora Zapadnog Balkana na polju P/CVE (prevencija i suprotstavljanje nasilnom ekstremizmu), naročito kada je riječ o ponovnom pokretanju strategija P/CVE. Međutim, dostupnost specifičnih studija, aktivnosti i politika o VRWE na Zapadnom Balkanu za sada je još uvijek ograničena. Ova tema se generalno doživljava kao osjetljiva i nije lako prepoznatljiva zbog svojih različitih oblika i manifestacija širom regiona. Još uvijek nije uspostavljena mreža praktičara koji se bave ovim fenomenom, a razmjena između zainteresovanih strana iz prakse, politike i istraživanja još uvijek je oskudna i često je ograničena na nacionalni kontekst.

Zato je ovaj međusektorski događaj RAN-a na ZB imao za cilj da pruži priliku za razmjenu među različitim zainteresovanim stranama na regionalnom nivou, i sa partnerima iz EU, kako bi se istakla važnost uključivanja VRWE u agende P/CVE.

Učesnici događaja su upoznati sa aktivnostima, karakteristikama i trendovima desničarskog ekstremizma u region, ali i sa iskustvima u prevenciji i suprotstavljanju desničarskom ekstremizmu u državama EU. Ta iskustva prenijeli su stručnjaci iz Finske, Poljske i Njemačke, a pozitivne prakse objasnili su stručnjaci iz Albanije i Sjeverne Makedonije.

U okviru agende ove događaja realizovan je i rad u grupama, koji se odvijao kroz zajedničke radionice gdje su svi učesnici dali doprinos tako što su identifikovani nedostaci, kao i aktuelni trendovi i potrebe, te su dati prijedlozi za buduće aktivnosti na prevenciji i suzbijanju desničarskog ekstremizma u regionu.

Događaj je pokazao da je Zapadni Balkan još uvijek podložan raznim društvenim pojavama koje mogu voditi u nasilje, kao što je slučaj sa desničarskim ekstremizmom. S druge strane vidljivi su napori EU, odnosno RAN-a da nastavi sa projektima koji će biti korisni za stabilnost svih država Zapadnog Balkana. Takođe učešće na ovom događaju predstavnika Global Analitike, je  pokazalo da je naša organizacija respektabilna i prepoznata u međunarodnim okvirima.

Facebooktwitterpinterestlinkedinmail