“Pravo na obrazovanje je osnovno ljudsko pravo. Ipak, mnoge evropske zemlje i dalje negiraju hiljadama djece, uključujući djecu sa smetnjama u razvoju, romsku djecu i izbjegličku ili migrantsku djecu, ravnopravan pristup obrazovanju, držeći ih u odvojenim školama. Ovim kršenjem ljudskih prava djece ostavljamo prostor za razvoj dalekosežnih negativnih posljedica na naša društva. Države članice imaju obavezu da obezbjede pravo svakog djeteta na kvalitetno obrazovanje bez diskriminacije”, izjavio je komesar Vijeća Evrope za ljudska prava Nils Muižnieks, objavivši dokument o suzbijanju segregacije u školama kroz inkluzivno obrazovanje.
Prvi put izvještaj daje pregled segregacije u školama zemalja članica Vijeća Evrope, ali se takođe navode i glavni uzroci segregacije. Zatim se razmatraju rizici koji podrazumijevaju odvojenost obrazovanja i ističu se ključni principi kojim bi se trebali poduprijeti pri bilo kojoj politici za iskorjenjivanje segregacije i promovisanje inkluzivnog obrazovanja. Na kraju, u izvještaju Vijeća Evrope, se navodi dvanaest preporuka za razvoj inkluzivnije obrazovne politike, naročito kroz poboljšanje zakona protiv diskriminacije, strategija desegregacije škola i bolje regulisanje prijema u školu.
“Školska segregacija šteti prilikama za učenje djece i predstavlja jasnu nepravdu prema manjinskim i drugim ugroženim grupama ljudi, što također i produžava njihovu marginalizaciju”, tvrdi Muižnieks, te navodi da bi “države trebale usvojiti kombinaciju snažnih antidiskriminacionih mjera i politika koje promovišu sistem inkluzivnijeg obrazovanja u kojem sva djeca uče zajedno.
Takođe, Muižnieks smatra da ovo nije utopijski projekat, već ostvariv cilj koji može osigurati ravnopravniji tretman sve djece i dugoročnije poboljšati socijalnu koheziju.
S druge strane vide se pozitivni pomaci u opštem kontekstu uključivanja romske djece u proces obrazovanja. Više romske djece pohađa škole i vrtiće u ranom djetinjstvu (53% u 2016. godini, u odnosu na 47% u 2011. godini) – sa najznačajnijim poboljšanjima u Španiji, Slovačkoj, Bugarskoj, Mađarskoj i Rumuniji – a manje ih je ranije napustilo školu (68% u 2016. godini , sa padom od 87% u 2011. godini). Ipak, ove brojke su i dalje previše visoke, a segregacija u obrazovanju i dalje ostaje problem u nekim zemljama, pri čemu je više od 60% romske djece izdvojeno od druge djece u Slovačkoj, Mađarskoj i Bugarskoj navodi se u zadnjem izvještaju Evropske komisije.